به گزارش اقتصاد کلان، پنجمین دوره جشنواره فجر صنایع دستی در حالی روزهای پایانی خود را سپری می‌کند که با کاستی‌ها و ضعف‌هایی از جمله عدم اطلاع رسانی مناسب، محدودیت نمایش آثار و… مواجه است که برای دوره‌های بعدی علاوه بر رفع آنها باید مواردی نیز با لحاظ تغییرات، تقویت شوند.جشنواره‌های فجر از مهمترین رویدادهای فرهنگی ایران پس از انقلاب اسلامی در ایران است. هدف جشنواره های فجر که امروز در بخش های گستردگی همچون فیلم، موسیقی، شعر، تجسمی، مد و لباس  و صنایع دستی برگزار می شود، معرفی و نمایش هنر و توانمندی ایرانیان در عرصه های مختلفی است. در این جشنواره که سالی یکبار در بهمن ماه برگزار می شود دستاوردهای یک ساله هنرمندان آن عرصه به نمایش گذاشته می شود. در حالی که جشنواره فیلم با قدمت ۳۹ ساله توانسته جایگاه ویژه ای را پیدا کند جشنواره صنایع دستی فجر نیز پنج سالی است به جرگه جشنواره های فجر افزوده شده است.

نبود اطلاع رسانی کافی

بطور یقین جایگاه ایران در تولید صنایع دستی در بین دیگر کشورها ضرورت برگزاری این جشنواره را ضروری کرده بود، اما حالا نمی توان از ایرادهای این جشنواره غافل شد و باید امیدوار بود با رفع این مشکلات منتظر جشنواره قدرتمند در سال های آینده بود. یکی از این ایرادها نبود اطلاع رسانی کافی درخصوص برگزاری این جشنواره باشد. بسیاری از فعالان حوزه صنایع دستی پس از برگزاری پنج سال از این جشنواره از وجود چنین جشنواره ای بی خبر هستند و آنهایی که معمولا آثار به جشنواره ارسال می کنند فعالانی هستند که با اداره کل صنایع دستی در استان ها در طول سال در ارتباط بوده اند.

برگزار نشدن کارگاه های آموزشی

شاید یکی دیگر از ایرادها، برگزار نشدن کارگاه های آموزشی در مدت زمان برگزاری جشنواره صنایع دستی است؛ قطعا حضور اساتید مطرح صنایع دستی در دوره های آموزشی و تبادل نظرات و تجربیات سبب ارتقا کیفیت صنایع دستی می شود.

جشنواره‌ای برپایه خلاقیت

مرضیه ترکمانیان معاون اداره کل توسعه و ترویج صنایع دستی کشور با اشاره به این که پنج سال گذشته مجوز برگزاری  این جشنواره از شورای انقلاب فرهنگی اخذ شده،گفت: وسواس زیادی برای آثاری که امکان حضور در جشنواره را دارند در نظر داریم که تمام آثار در شرایط خوبی قرار داشته باشند.

وی با بیان این که صنایع دستی اصولا مهارت محور است، افزود: در انتخاب آثار راه یافته به جشنواره طراحی محور بودن یکی از ملاک ها است؛ امروزه بسیاری از فعالان این عرصه تحصیلات آکادمیک مرتبط دارند و با سبک و سیاق زیبا شناسی توانستند محصولاتی را خلق کنند که هماهنگ با سلایق و نیازهای امروز باشد.

 جشنواره صنایع دستی و نمایش آثار نفیس و لاکچری

ترکمانیان اضافه کرد: آثاری که در جشنواره صنایع دستی  پذیرفته می شوند، جز صنایع دستی نفیس شمرده می شوند که شبیه آنها در بازارهای فروش به راحتی دیده نمی شود و جز آثار فاخر و ارزشمند صنایع دستی محسوب می شود.

وی گفت: در دو مرحله آثار مورد ارزیابی قرار می گیرند در دوره نخست  داروان حدود ۳۰۰ اثر از ۱۵۰ هنرمند در پنجمین دوره از جشنواره فجر پذیرفته اند  و به نمایش درآمد، در مرحله دوم نیز آثار برگزیده از سوی داوران انتخاب و به برگزیندگان لوح سرو سیمین و دیپلم افتخار اهدا می شود.

ترکمانیان با اعلام این که تقریبا از هنرمندان تمام استان ها به جشنواره آثاری ارسال شده است، گفت: بیشتر آثار رسیده متعلق به بانوان و جوانان هنرمند کشور است و تقریبا از تمام های سنتی کشور مانند منسوجات، قلم زنی، هنرهای متعلق به چوب، سرامیک و زیر اندازها آثاری به پنچمین جشنواره صنایع دستی فجر راه یافته است.

این کارشناس حوزه صنایع دستی با بیان این که برگزیدگان جشنواره صنایع دستی علاوه بر جوایز که به آنها تعلق می گیرد می توانند به بازرگان و مجموعه دارهای صنایع دستی نیز معرفی شوند، گفت: شاهد بودم که مجموعه دارانی در این جشنواره با هنرمندان صنایع دستی آشنا شدند که موجب فروش  و معرفی بهتر محصولاتشان شد.

وی یکی دیگر از فواید برگزاری جشنواره صنایع دستی را احیا هنرهای در حال فراموشی اعلام کرد و گفت: قدمت تاریخی ایران سبب بروز بسیاری از هنرهای سنتی شده که در حال فراموشی است حالا با برگزاری این گونه جشنواره ها می توان به احیا این هنرها کمک کرد.

جشنواره حمایت مادی و معنوی از برگزیدگان ندارد

سارا هدایت فعال در حوزه  طراحی و بافت پارچه که سال  های گذشته عناوین برتر جشنواره صنایع دستی را اخذ کرده برگزاری جشنواره را مثبت ارزیابی کرد و گفت: البته برگزاری این مراسم ها باید همراه با حمایت های مادی و معنوی برای شرکت کنندگانش باشد.

وی با اشاره به شاخه فعالیتش گفت: سال ها در این عرصه فعالیت کردم و موفق به کارآفرینی در روستاهای کشور شدم و حمایت جدی از سوی مسئولان صنایع دستی دریافت نکردم.

هدایت با بیان این که منظور از حمایت تنها مالی نیست، گفت: فعالیت که سال ها به دلیل علاقه و تحصیلاتم به آن مشغول هستم تولید و طراحی پارچه های خاص است که جز هنرهای سنتی ایران است و نیاز دارد در دیگر کشورها عرضه شود و آن مستلزم حضور در نمایشگاه ها بین المللی است که باید مسئولان ایرانی شرایط آن را مهیا کنند.

این هنرمند حوزه صنایع دستی با بیان این که تولیداتش به دلیل خاص بودن قیمت بالایی دارد و خارجی ها علاقمند خریداری کردن از محصولاتش هستند، ‌گفت: حتی اگر خریدی هم انجام شود مشکل بازگشت پول به ایران وجود دارد.

اهداف جشنواره محقق شده؟

تولید کننده پارچه که سال‌های گذشته نیز موفق به دریافت نشان برتر در جشنواره فجر صنایع دستی بوده است در گفت و گو با ایرنا با بیان این که موضوع مطرح این است که آیا مسئولان برگزار کننده در طول این پنج سال به اهدافشان رسیده‌اند؟، گفت: ما توانستیم در سال‌های گذشته جز نفرات برتر انتخاب شویم ولی شرایط ما با زمانی که در جشنواره شرکت نمی کردیم فرقی پیدا نکرده است که یکی از ایرادات اصلی جشنواره محسوب می شود.

کسب رتبه در جشنواره هیچ اعتباری برای برگزیدگان ندارد

علی خطیب شهیدی در ادامه با بیان این که شرکت در جشنواره و کسب رتبه باید اعتباری برای شرکت کنندگان ایجاد کند، گفت: در شرکت در جشنواره کنونی هیچ اتفاق خوبی برای شرکت کنندگان نمی افتد.

خطیب شهیدی در خصوص صنعت نساجی در ایران گفت: این هنر صنعت بیش از ۵۰ شاخه اصلی و زیر شاخه داشت که اکنون بیشتر آنها فراموش شده است و تنها تعداد محدودی از آنها و با گردش مالی بسیار محدود در حال فعالیت است که باید توجه شود.

نامعلومی داوران جشنواره و نبود معیارهای انتخاب ضعفی مضاعف

مدیر عامل یک شرکت توسعه پایدار با بیان این که این جشنواره بخش رقابتی دارد اما معیارهای داوران برای انتخاب مشخص نیست،‌افزود: باید اسامی داوران و معیارهای انتخاب آنها مانند دیگر جشنواره‌های فجر مشخص و معین شود.

وی در ادامه نبود بانک اطلاعات و آمار واقعی را یکی دیگر از ایرادات صنایع دستی عنوان کرد و گفت: اگر آمار واقعی از فعالیت های صنایع دستی ارائه می شود،‌ نگاه و روش صحیحی برای رفع ایرادات می توان اخذ کرد. اما در شرایط که آمار صحیح و بانک اطلاعات درست وجود ندارد. این کار میس نیست.

جشنواره مکانی برای دیده شدن

مهدی کشاورز افشار داور پنجمین جشنواره فجر صنایع دستی با اشاره به تنوع محصولات در این دوره از جشنواره گفت: کارهای رسیده در این دوره به نسبت دوره های قبل از نوآوری و خلاقیت برخودار بودند.

وی همچنین آثار صنایع دستی متعلق به اساتید برجسته این حرفه را یکی دیگر از ویژگی های این دوره ارزیابی کرد و افزود: آثار رسیده در این دوره بر محور طراحی و تفکر بود.

کشاورز افشار با اشاره به این که برگزاری چنین جشنواره‌ای هم برای اساتید این رشته و علاقمندان صنایع دستی می تواند امید بخش باشد، گفت: برگزاری چنین آئین هایی می تواند موتور محرک برای صنایع دستی شود.

 هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در ادامه دیده شدن آثار و بزرگداشت اهل فن را از دیگر مزایای برگزاری جشنواره فجر اعلام کرد و افزود: جشنواره صنایع دستی می تواند به افزایش مخاطبان و علاقمندان این رشته نیز کمک کند.

پنجمین جشنواره صنایع‌دستی فجر در یک نگاه

به گزارش اقتصاد کلان، نمایش آخرین دستاوردهای صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایران، آشنایی با هنرمندان جوان و کشف استعدادهای نو در عرصه صنایع‌دستی،  ایجاد فضایی برای مواجهه بی‌واسطه مخاطبان با آثار صنایع‌دستی و ارتباط با هنرمندان از اهداف برگزاری این جشنواره صنایع دستی فجر است.

ساعت بازدید از نمایشگاه آثار پنجمین جشنواره صنایع‌دستی فجر  از ساعت ۱۰ تا ۱۴ و ٣٠ دقیقه به جز پنجشنبه و جمعه‌ها و ایام تعطیل است و علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید از این نمایشگاه به محل موزه ملی ایران در خیابان ٣٠ تیر مراجعه کنند. در این نمایشگاه حدود ۳۰۰ اثر از ۱۵۰ هنرمند به‌نمایش در خواهد آمد و مراسم اختتامیه دوم اسفندماه ۱۳۹۹ برگزار می‌شود.

مراسم افتتاحیه پنجمین جشنواره صنایع‌دستی فجر روز سه‌شنبه ۲۱ بهمن ۹۹ با حضور معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده و پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور و جمعی از هنرمندان و فعالان حوزه صنایع‌دستی برگزار شد.

در این دوره از جشنواره به ۶ هنرمند برگزیده، نشان سرو سیمین ویژه جشنواره فجر صنایع‌دستی به‌همراه جایزه غیرنقدی و به ۶ هنرمند برگزیده دیگر دیپلم افتخار و جایزه غیرنقدی اعطا می شود.