وزیر امورخارجه دولت دوازدهم پس از هشت سال، در آخرین و بیست و دومین گزارش سه ماهه وزارت امور خارجه در خصوص برجام، وضعیت مذاکرات جاری (مذاکرات وین) را تشریح کرد؛ گزارشی که اولین اعتراف دیرهنگام او از یک سو به خوش خیالی درباره غرب است که ظریف آن را «سراب سرازیر شدن شرکت‌های غربی به ایران» نامید و از سوی دیگر رنجاندن دوستان دوران سخت. رنجشی که به عقیده وزیر امورخارجه اگر اتفاق نمی‌افتاد، ترامپ برای فشار حداکثری با مانع جدی مواجه می‌شد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در ابتدای آخرین گزارش خود درباره برجام، خطاب به رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نوشته است: از آنجایی که تبصره نخست قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مقرر می‌دارد: «وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه ماه یک بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد»، اینک در آستانه ششمین سالگرد انعقاد برجام، بیست و دومین و آخرین گزارش سه ماهه از سوی اینجانب به عنوان وزیر امور خارجه و مسئول هیئت مذاکرات برجام به نمایندگان ارجمند ملت دلاور ایران در مجلس محترم شورای اسلامی تقدیم می‌شود. در این گزارش مهم‌ترین دستاورد‌ها و چالش‌های اجرای برجام طی شش سال گذشته و آخرین نتایج شش دور مذاکرات وین – که تبلور شکست فشار حداکثری دولت امریکا در برابر مقاومت مردم ایران است – ارائه می‌شود.
وزیر امورخارجه در گزارش خود به مجلس، این موارد را تشریح کرده است: نتایج توافق و اجرای برجام، کوشش صادقانه برای رعایت خطوط قرمز، بدعهدی و کژتابی امریکا، خروج امریکا از برجام، تعهدات و اقدامات کم نتیجه اروپا پس از خروج امریکا، جنگ تمام عیار اقتصادی دولت امریکا علیه مردم ایران، استفاده از سازوکار بند ۳۶ برجام برای حل و فصل اختلافات و کاهش تعهدات هسته‌ای، گام‌های پنجگانه ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای، اجرای قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران»، شکست سیاست فشار حداکثری، حزب دموکرات و بازگشت به برجام و مستندسازی ضرورت رفع تحریم‌ها. در این گزارش همچنین جداولی در خصوص وضعیت صدور نفت پس از حصول برجام، برجام و روابط بانکی تعداد بانک‌های کارگزار خارجی، روند تغییر تعداد اعتبارات اسنادی، جدول مقایسه وضعیت هسته‌ای کنونی با قبل از برجام نیز آمده است.
مذاکرات وین
در گزارش بیست و دوم وزارت خارجه به مجلس در خصوص مذاکرات وین آمده است: از ابتدای سال ۱۴۰۰، دولت جمهوری اسلامی ایران وارد مذاکراتی سخت و نفسگیر با کشور‌های عضو کمیسیون مشترک برجام (موسوم به ۱+۴) و از طریق آنان به صورت غیرمستقیم با امریکا شد. مبنای این مذاکرات که تاکنون شش دور آن برگزار شده است، دقیقاً منطبق با سیاست قطعی نظام که توسط مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در روز اول فروردین ۱۴۰۰ اعلام شد، بوده است: «امریکایی‌ها باید تمام تحریم‌ها را لغو کنند، بعد از این ما راستی آزمایی خواهیم کرد و سپس به برجام برمی‌گردیم و این یک سیاست قطعی است.»