رخداد ۲۶-۱۲-۱۴۰۰ ساعت ۰۲:۴۵:۴۴

دکتر علی بیت اللهی- عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

به گزارش مرکز لرزه‌نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (IRSC) زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان، مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۲۶ ساعت ۰۲:۴۵:۴۴ در عمق ۱۰٫۰ کیلومتری و بفاصله ۲۹ کيلومتري لمزان ( هرمزگان )، ۳۹ کيلومتري جناح ( هرمزگان ) و ۴۱ کيلومتري چارک ( هرمزگان ) و در فاصله مستقیم ۱۰۲۶ کیلومتری تهران رخ داد.

با توجه به بزرگی زلزله و فاصله مراکز جمعیتی اطراف از آن، تعداد ۱۴ شهر با جمعیتی معادل ۲۵۰۴۴۶ نفر و ۲۶۳ آبادی با جمعیتی در حدود ۱۶۶۷۷۸ نفر (آمار ۱۳۹۵) “تحت تاثیر” این زمین‌لرزه قرارگرفته‌اند.

شدت احتمالی زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان
برای زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان، براساس روابط تجربی، شدت محسوس ۷ در حوالی رومرکز و بشعاع ۹٫۴ کیلومتری اطراف آن، شدت ۶ تا شعاع ۳۳ کیلومتری و شدت ۵ تا شعاع ۶۴ کیلومتری از زلزله محاسبه شده است.
در محدوده شدت ۶، تعداد ۲۷۴۵ نفر جمعیت شهری ساکن هستند.
در محدوده شدت ۶، تعداد ۲۵۶۷۴ نفر جمعیت روستائی ساکن هستند.
تعداد کل جمعیت ساکن (شهری و روستائی)، در محدوده شدت ۶ برابر ۲۸۴۱۹ نفر و در محدوده شدت ۵ برابر ۱۳۱۴۶۹ نفر برآورد شده است.
تعداد کل جمعیت ساکن (شهری و روستائی) در محدوده شدت محسوس زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان ۱۵۹۸۸۸ نفر (طبق آمار سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران) می‌باشد.

خسارت احتمالی زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان
براساس روابط تجربی مورد استفاده و برآوردهای تخمینی که قطعا باید با بازدیدهای میدانی تدقیق گردد، تعداد آبادی‌های خسارت دیده احتمالی در زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان حداقل ۳۵ آبادی است.

مراکز جمعیتی اطراف رومرکز زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان
شهرها
تعداد ۶ شهر تا شعاع حدود ۵۵ کیلومتری اطراف رومرکز زلزله قرار گرفته‌اند که نزدیکترین شهرها عبارت است از:
– لمزان با جمعیت ۲۷۴۵ نفر و با تعداد ۵۲۶ واحد مسکونی (۴۵۹ واحد مسکونی فاقد اسکلت) در فاصله ۲۹ کیلومتری از رومرکز زلزله.
– جناح با جمعیت ۶۹۱۰ نفر و با تعداد ۱۷۶۵ واحد مسکونی (۱۵۰۸ واحد مسکونی فاقد اسکلت) در فاصله ۳۹ کیلومتری از رومرکز زلزله.
– چارک با جمعیت ۴۰۶۶ نفر و با تعداد ۹۱۵ واحد مسکونی (۷۷۱ واحد فاقد اسکلت) در فاصله ۴۱ کیلومتری از رومرکز زلزله.
تعداد کل جمعیت مراکز جمعیتی شهری واقع در شعاع نیم درجه (حدود ۵۵ کیلومتری)، ۷۳۳۲۸ نفر، تعداد کل واحدهای مسکونی ۱۷۹۵۲ واحد، تعداد کل واحدهای مسکونی فاقد اسکلت ۱۱۵۲۱ واحد می‌باشد.پرجمعیت‌ترین شهر در این محدوده بندرلنگه با جمعیت ۳۰۴۳۵ نفر است.

آبادی‌ها
تعداد ۱۱۴ آبادی تا شعاع نیم درجه (حدود ۵۵ کیلومتری) اطراف رومرکز زلزله قرار گرفته‌اند که نزدیکترین آبادی‌ها عبارت است از:
– حارسين با جمعیت ۲۵۵ نفر و با تعداد ۴۸ واحد مسکونی (۴۸ واحد مسکونی فاقد اسکلت) در فاصله ۱۰ کیلومتری از رومرکز زلزله.
– لاوردين با جمعیت ۱۷۸ نفر و با تعداد ۱۶ واحد مسکونی (۸ واحد مسکونی فاقد اسکلت) در فاصله ۱۲ کیلومتری از رومرکز زلزله.
– کوران با جمعیت ۱۵۹ نفر و با تعداد ۲۷ واحد مسکونی (۲۷ واحد فاقد اسکلت) در فاصله ۱۳ کیلومتری از رومرکز زلزله.
تعداد کل جمعیت مراکز جمعیتی روستائی واقع در شعاع نیم درجه (شعاع ۵۰ تا ۶۰ کیلومتری)، ۷۸۹۶۷ نفر، تعداد کل واحدهای مسکونی ۱۶۹۸۹ واحد، تعداد کل واحدهای مسکونی فاقد اسکلت ۱۵۳۵۵ واحد می‌باشد. پرجمعیت‌ترین آبادی در این محدوده گزير با جمعیت ۴۶۹۳ نفر است.
جمع کل جمعیت شهری و آبادی‌های در شعاع نیم درجه (حدود ۵۵ کیلومتری) ۱۵۲۲۹۵ نفر و تعداد کل واحدهای مسکونی ۳۴۹۴۱ واحد بوده که از میان این تعداد از واحدهای مسکونی تعداد ۲۶۸۷۶ واحد فاقد اسکلت می‌باشد.

گسل مسبب زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان
رومرکز زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان بر روی نقشه گسله‌های ایران برهم‌نهی گردید و بر این اساس گسل احتمالی مسبب زلزله حدس زده شده است. برآورد گردید که سگمنت‌هائی از گسل پیش ژرفای زاگرس در مجاورت رومرکز زلزله امتداد دارد و احتمالا جنبائی آن قطعه گسلی موجب رخداد زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان شده است.

پسلرزه های زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان
از زمان وقوع زلزله تا زمان تدوین این خبر، تعداد ۳ پسلرزه در محدوده رومرکز زلزله رخ داده است که بزرگی بزرگترین آن ۴٫۱ می باشد.

لرزه‌خیزی محدوده رومرکز زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان
براساس داده‌های نوین لرزه‌خیزی ایران از اوایل سال ۱۳۸۵ و در شعاع ۱ درجه از رومرکز زلزله، زمین‌لرزه‌های ۱۶ سال اخیر جمع آوری شده است که معرف لرزه خیزی گستره رومرکز زلزله هستند. بر اساس داده های جمع آوری شده در این مدت:

تعداد ۱۲۲۸ زلزله با بزرگی ۲٫۵ و بالاتر در گستره اطراف رومرکز از سال ۲۰۰۶ میلادی تا زمان وقوع زلزله ۶ کوخرد استان هرمزگان (مدت ۱۶ ساله) ثبت شده است. از این تعداد ۱۷ زمین‌لرزه با بزرگی ۵ و بالاتر و ۱۳۴ زلزله با بزرگی ۴ تا ۵ و بقیه زمین‌لرزه‌ها کوچکتر از بزرگی ۴ در اطراف رومرکز گسترده شده‌اند.

پیشنهادات
با توجه به لرزه‌خیزی بالای کشور در کل و همچنین پهنه رومرکزی و ریسک لرزه‌ای محدوده اطراف محل رخداد زلزله موارد زیر بعنوان پیشنهادات ارائه می‌گردد:
– براساس روابط تجربی که باید با بازدیدهای میدانی قطعا تدقیق شوند، در ۳۵ روستای اطراف رومرکز زلزله تا فاصله ۳۰ کیلومتری خسارت برآورد می شود که حدود ۱۷۳۰۰ نفر جمعیت دارند. روستاهای حارسین، لاوردین، کوران، بن کوه، چشم چمپه از آبادی های نزدیک به رومرکز اعلام شده توسط IRSC می باشند.

روستاهای کوخرد، چاه مسلم، انجیره، مهرگان بالا، ارمک، لاور، خورچاه، کندران و گارستانه از سکونتگاه های با جمعیت بالاتری نسبت به سایر آبادی های اطراف رومرکز زلزله اند و در این میان روستای گارستانه بدلیل برآرود خسارت نسبی بیشتر باید علاوه بر روستای های نزدیکتر، در اولویت رسیدگی مدیریت بحران استان قرار گیرد. همچنین شهرهای لمزان و جناح نیز بدلیل نزدیکی نسبی به رومرکز ضرورت بازدید میدانی را دارند.
– ضرورت دارد در هنگام رخداد زلزله و بعد از آن خونسردی خود را حفظ و با رعایت ملاحظات آموزشی رفتار صحیح در برابر زلزله، “مراقب پسلرزه‌ها” بود.