زاکانی شهردار جدید تهران در حالی از چند روز آینده فعالیت خود را آغاز خواهد کرد که از دوره گذشته مدیریت شهری میراثی از کارهای نکرده و بر زمین مانده برای این دوره از مدیریت شهری به ارث گذاشته است و شهرداری در این دوره با چالش‌های روبه‌رو خواهد بود.

امروزه برای رشد توسعه در شهرها علاوه بر منابع مالی و رشد اقتصادی و اجتماعی، نیازمند مدیریت شهری کارآمد هستیم. از جمله وظایف مدیریت شهری، آماده کردن زیرساخت‌های اساسی برای عملکرد و اقدامات در شهر و توسعه منابع انسانی برای آمادگی لازم در راستای ارائه خدمات و پشتیبانی آن است.

مدیریت شهری باید تلاش کند تا شهرنشینی را کاهش و شهر‌ها را به چشم‌انداز ترسیم شده برساند. نبود قوانین و مقررات و دستورالعمل‌های کارا و اجرایی از دیگر مشکلات و چالش‌های موجود در شهر است و عدم ‌اجرای قوانین در بسیاری از حوزه‌های مدیریت شهری احساس می‌شود ضمن اینکه اختلاف بین شهرداری‌ها، سازمان‌های دولتی و ارگان‌های ذی‌نفع در شهر و نبود مرجع رسیدگی به اختلافات آنها از دیگر چالش‌های مدیریت شهری به شمار می‌آید اما نبود مدیریت یکپارچه در شهر، یکی از مشکلات اساسی مدیریت شهری است که خود پیش زمینه بروز بسیاری از چالش‌ها و نواقص در شهر است.

این در حالی است که در بسیاری از شهرهای دنیا، شهرداری‌ها مسئول مدیریت شهری هستند و سازمان‌های تابعه (برق، آب، مخابرات، پلیس و….) با هماهنگی مدیریت یکپارچه شهری به فعالیت و خدمت‌رسانی می‌پردازند. در عین حال، نیروی انسانی هم به‌عنوان یکی از سرمایه‌های سازمان‌ها، در شهری همچون تهران به یکی دیگر از چالش‌های مدیریت شهری بدل شده است.

به کار‌گیری نیروهای متخصص و با تجربه در بدنه مدیریت شهری و تصمیم‌گیری‌ها، نقش بسزایی در پیشبرد اهداف دارد و بی‌توجهی به تخصص‌گرایی، چالش‌های فراوانی را در اجرای مصوبات و امور اجرایی به‌ وجود می‌آورد؛ ناهماهنگی مدیریت شهری، عنوان مشکلی است که تهران با آن دست به گریبان است البته چنین عنوانی نباید در فهرست مشکلات قرار بگیرد چون هماهنگی مدیریت شهری، یک گزاره ابطال ناپذیر است یعنی چه کسی می‌تواند چنین ناهماهنگی را گزارش کند؟

به همین دلیل باید جای آن از عدم تناسب در نظرگاه‌های حاکم بر مجموعه حکمران شهری و احتمالاً ناسازگاری این مجموعه حکمرانی، با نظام حکمران دولتی سخن گفته شود. رشد سریع شهرنشینی و پیچیدگی مسائل شهری، شهرداری‌ها را از سازمان‌های بسیط و یک وجهی به سازمان های مرکب و چند وجهی تبدیل کرده است.

انتظارات رو به افزایش شهروندان، توسعه خدمات شهری در دنیای مدرن به مردم، رعایت حقوق شهروندی و خلق موضوعات جدید در این عرصه، طلب می‌کند که با این پدیده موثر و گسترده برخوردی در شان و جایگاه آن به عمل آید. حالا که ششمین دوره شوراهای شهر و روستا نیز به طور کامل مستقر شد زمان انتخاب شهرداران و مدیران مناطق فرا رسیده است انتظارات هم بیشاز گذشته است و کلانشهرهای ایران دیگر تمامی روش‌ها را امتحان کرده‌اند و زمان آزمون و خطا گذشته است و باید ضمن شناسایی موانع به رفع آن‌ها پرداخت تا زیست مسالمت‌آمیز شهری دچار تنش‌های روزمره در اثر مدیریت شهری فرسوده‌کننده نشود.

وابستگی مالی شهرداری‌ها به شرایط بازار و عدم برخورداری از منابع درآمدی مستمر، برنامه‌ریزی مالی و درآمدی شهرداری‌ها را دچار چالش کرده است. شهرداری‌ها در کشورهای توسعه یافته با هماهنگی کامل سایر دستگاه‌های ذیربطبه انجام امور شهری می‌پردازند و نتیجه این امر افزایش جایگاه و منزلت شهرداران و شهرداری‌ها بوده است. این در حالی است که در کشورمان، اتکای بیش از حد شهرداری‌ها به ویژه کلان شهرها به درآمدهای ناشی از بخش مسکن و ساختمان به ویژه فروش تراکم مازاد، علاوه بر تأثیرگذاری آن بر روند افزایش و تشدید رشد قیمت‌ها، شهرداری‌ها را در مقاطع زمانی مختلف با مشکلات و بحران‌های مالی مواجه ساخته است. حال اگر در این دوره هم که بنظر می‌رسد روش تراکم فروشی را پیش بگیرند چالش‌های تهران در تمام عرصه‌ها از جمله شکاف طبقاتی، عدم دسترسی عمومی برابر به امکانات شهری، ترافیک و… گسترش می‌یابد.